Mahatma Ghandi Czerwone Brygady we Włoszech ISIS Związek Radziecki 2010 rok Jan Paweł II Interwencja USA Vietcong - komunistyczna partyzantka Wietnamu Północnego 1973 - Richard Nixon wycofuje wojska Amerykańskie z wojny w Wietnamie Ho Chi Min państwa panujące od I Wojny ŚwiatowejSerial powstał na zlecenie BBC One. Autorem scenariusza jest wielokrotnie nagradzany scenarzysta Peter Bowker. Zdjęcia do tej produkcji powstały w Polsce, Francji, Niemczech i Wielkiej Brytanii."World on Fire" to poruszająca, wielowątkowa historia opowiadająca o początkach II wojny światowej, widzianych oczami zwykłych ludzi. Opowiada o wojnie, poczynając od inwazji Niemiec na Polskę, a kończąc na Bitwie o atutem serialu jest jego gwiazdorska obsada: Helen Hunt, zdobywczyni Oscara, Sean Bean ("Gra o tron"), zdobywca nagród Emmy i BAFTA, Lesley Manville. Zobaczymy tu także plejadę polskich aktorów: Zofię Wichłacz, Tomasza Kota, Agatę Kuleszę, Borysa Szyca, Radosława Kaima i Tomasza siedem odcinków "World on Fire", które będą pokazywane przez Viasat World, opowiada przeplatające się losy bohaterów z Wielkiej Brytanii, Polski, Francji, Niemiec i Stanów Zjednoczonych. Bohaterowie muszą się mierzyć z codziennością w obliczu wojennych postaci są Harry, młody brytyjski tłumacz, który negocjuje z nazistami w Warszawie; Louis, młoda pracownica fabryki w Manchesterze, pragnie wykorzystać wszystkie możliwości, jakie daje wojna, aby odmienić swój los; Nancy to amerykańska korespondentka, uzależniona od ryzyka i adrenaliny; rodzina Rosslerów z Berlina, która martwi się o swojego syna żołnierza i zrobi wszystko, by ochronić córkę przed represjami nazistowskiego reżimu... Już te na początek, skromne informacje o serialu, są wystarczającą zachętą do jego poznania."Ta opowiedziana z pasja historia zwykłych ludzi ma w sobie wszystkie niezbędne elementy dobrego serialu: szlachetność i przemoc, odwagę i strach, miłość i stratę, nadzieję i marzenia. Dodatkowym atutem są lokalne wątki i międzynarodowa obsada" - mówiła o serialu Karin Heijink, wiceprezes ds. kanałów i produktów Viasat World wchodzi na ekrany tej jesieni, dokładna data nie została jeszcze podana. "Jesteśmy przekonani, że widzowie pokochają bohaterów +World on Fire+ i z zapałem będą śledzić ich losy od momentu, gdy serial trafi na antenę w całej Europie Środkowo-Wschodniej" - dodaje Kieras (PAP Life)
Najzabawniejsze brytyjskie programy telewizyjne, jakie kiedykolwiek powstały, oceniane przez fanów komedii z całego świata Brytyjskie seriale komediowe – lub „Britcoms”, jak czasami nazywa się je w USA – znane są z ostrego dialogu, zgryźliwego dowcipu i sardonicznego spojrzenia na współczesne życie w Wielkiej Brytanii.
W Polsce po 1989 r. powstały trzy seriale poświęcone drugiej wojnie świa-towej: Tajemnica twierdzy szyfrów (2007), Szpiedzy w Warszawie (2012) 343 Szerzej zob.: Maren Röger, Ucieczka, wypędzenie i utrata ojczyzny w fi lmach pol-skich i niemieckich [w:] Polska i Niemcy: fi lmowe granice i sąsiedztwa, Konrad Klejsa (red.), Wrocław 2012, s. 173–192. 344 Polska badaczka przytacza w tym miejscu niemieckiego historyka Norberta Freia (1945 und wir. Das Dritte Reich im Bewußtsein der Deutschen). 345 Joanna Trajman, Narodowy socjalizm w kinie zjednoczonych Niemiec, Wrocław 2014, s. 136. i Czas honoru (2008–2014) a także sitcom historyczny: Halo, Hans! (2007)347. Najgłośniejszym z nich jest Czas honoru348. To serial fabularny, złożony z sześciu serii „zwykłych” i specjalnej Czas honoru – Powstanie, dotyczą-cej historii polskiego ruchu oporu podczas drugiej wojny światowej. Akcja specjalnej siódmej serii rozgrywa się podczas powstania warszawskiego. Całość obejmuje wydarzenia z lat 1941–1946. Jest to opowieść o młodych ludziach w trakcie wojny i krótko po jej zakończeniu, walczących o wol-ną Polskę. Losy bohaterów są fi kcyjne, ale wiele wydarzeń pokazanych w serialu jest inspirowanych prawdziwymi akcjami AK. Żołnierze Armii Krajowej walczyli w okupowanym kraju, a żołnierze Polskich Sił Zbroj-nych na zachodzie – poza granicami państwa. Dodatkowo niektórzy żoł-nierze PSZ w Wielkiej Brytanii przeszli szkolenie komandoskie i zostali przerzuceni samolotami na terytorium okupowanej Polski, aby prowadzić nieregularną walkę z Niemcami. Spadochroniarze ci nazywani byli cicho-ciemnymi, w latach 1941–1944 desantowano 316 osób349. Główni bohaterowie serialu to czterej cichociemni – bracia Władek Konarski „Kmicic”350 i Michał Konarski „Szary”351 oraz ich przyjacie-le z oddziału – Bronek Woyciechowski „Czarny”352 i Janek Markiewicz „Roman”353. Istotnymi postaciami są też kobiety, będące obiektami zain-teresowania głównych bohaterów: Wiktoria Rudnicka „Ruda”354, Celina Dłużewska355, Wanda Ryszkowska356, Lena Sajkowska357 – część z nich jest też aktywnymi uczestniczkami ruchu oporu, oraz lekarka Maria Ko-347 Halo Hans! (czyli nie ze mną te numery!) 13-odcinkowy serial komediowy z 2007 r. 348 Strona ofi cjalna: Wszystkie odcinki dostępne są na stro-nie TVP: [dostęp 349 Norman Davis, passim; Pamiętniki żołnierzy baonu ,,Zośka”. Powstanie Warszawskie, Tadeusz Sumiński (red.), Warszawa 1981, passim; Szare Szeregi. Związek Harcerstwa Polskiego w czasie II wojny światowej. Główna Kwatera Harcerzy „Pasie-ka” – ocalałe dokumenty, Londyn 1982; Stanisław Broniewski, Całym życiem – Szare Szeregi w relacji naczelnika, Warszawa 1983; Tadeusz Bór-Komorowski, Armia Pod-ziemna, Londyn 1985; Historia Armii Krajowej, [dostęp 350 W tej roli Jan Wieczorkowski. 351 W tej roli Jakub Wesołowski. 352 W tej roli Maciej Zakościelny. 353 W tej roli Antoni Pawlicki. 354 W tej roli Karolina Gorczyca. 355 W tej roli Olga Bołądź. 356 W tej roli Maja Ostaszewska (seria 1.) i Magdalena Różczka (pozostałe serie). narska358 – matka Władka i Michała. Kontrowersyjną postacią jest Karol Ryszkowski359 – przedwojenny kapitan polskiego wywiadu, w czasie woj-ny dołączył do ZWZ, później został zmuszowoj-ny do kolaboracji z Abwehrą, współpracował też z komunistami, a po wojnie został kapitanem UB – jego działania wpływają istotnie na losy głównych bohaterów. Najistotniejsze niemieckie postacie to: Otto Kirchner360 (niemiecki lekarz wojskowy, znajomy, a z czasem partner życiowy, Marii Konarskiej), Lars Rainer361 (SS–Obersturmbannführer, szef Gestapo, skuteczny dzięki inteligencji, a nie przemocy), Martin Halbe362 (major Abwehry, manipuluje Ryszkow-skim by zdobyć informacje o polRyszkow-skim podziemiu) i Uwe Rappke363 (sady-styczny sierżant SS). Wszystkie postacie niemieckie są nakreślone dość stereotypowo, za-równo bohaterowie negatywni, których jest większość, jak i postać „do-brego Niemca” – Otto Kirchnera. Pełnią swoje funkcje zgodnie z przewi-dzianymi zasadami, są mniej lub bardziej zaangażowani w swoją pracę, ale nie przejawiają wątpliwości co do słuszności nazistowskiej ideologii, co najwyżej starają się wykorzystać zajmowane stanowisko dla własnych interesów. W ostatniej serii pojawia się, co prawda, major SS Heinrich Pabst364, który krytykuje nazistów i przewiduje przegranie wojny, ale też wykazuje dużo zachowań wskazujących na zaburzenia psychiczne (np. więzi Celinę twierdząc, że jest jego żoną), nie jest więc jednoznaczną postacią. Serial zawiera liczne elementy patriotyczne, bohaterowie są nieustra-szeni i zawsze gotowi do poświęceń dla ojczyzny. Istnieje wyraźne roz-graniczenie na zło i dobro. Narracje historyczne są właściwie poboczne, nie ma zbyt dokładnych wyjaśnień czy analizy wydarzeń historycznych, decyzji politycznych, motywacji lub interpretacji. Liczne zdjęcia archi-walne wykorzystywane są głównie do ilustracji i zapowiedzi tematyki odcinka. Bohaterowie skupiają się na działaniach, a większa część zda-rzeń jest związana z ich życiem osobistym. Również od strony wizualnej bliżej serialowi do telenoweli niż próby rekonstrukcji zdarzeń, zwłaszcza ze względu na małe prawdopodobieństwo wielu okoliczności, czy wręcz naiwne zachowania (np. realizowanie zamachów w kilka osób czy wielo-358 W tej roli Katarzyna Gniewkowska. 359 W tej roli Łukasz Konopka. 360 W tej roli Jacek Mikołajczak. 361 W tej roli Piotr Adamczyk. 362 W tej roli Krystian Wieczorek. 363 W tej roli Przemysław Bluszcz. krotne „cudowne” ocalenia w ostatniej chwili). Pod względem praktycz-nym wydaje się uzasadnione, że twórcy zrezygnowali z realizmu języko-wego i Niemcy mówią po polsku, a nie po niemiecku. Biorąc pod uwagę ilość dialogów, trzymanie się oryginalnego języka każdej postaci mogłoby utrudnić odbiór. Jednocześnie dziwi brak konsekwencji – Anglicy bowiem mówią po angielsku, a Rosjanie częściowo po rosyjsku i po polsku. Serial jest sprawnie nakręcony, ma wartką akcję, wyraźne główne postacie, licz-ną grupę osób drugoplanowych, dzięki którym może rozwijać liczne inte-resujące wątki poboczne. Można więc powiedzieć, że jest to interesujący serial sensacyjny dla młodych ludzi o młodych ludziach osadzony w okre-sie drugiej wojny światowej, w którym udaje się umieścić też informacje historyczne. Twórcom udało się wzbudzić szczególne zainteresowanie wśród mło-dych osób. Jak zauważyła Małgorzata Górzańska, producentka z Agen-cji Filmowej TVP: „To pierwszy polski serial, który przyciągnął maso-wo młodą widownię, i to od samego początku”365. Niemieckie mundury przygotowała fi rma z Poznania, która wcześniej była też zaangażowana przy produkcji takich fi lmów jak Pianista, Katyń czy Valkyrie. Serial od samego początku cieszył się w Polsce bardzo dużą popularnością. Jed-nak przed trzecim sezonem budżet został zmniejszony. W efekcie twór-cy zrezygnowali z kręcenia części scen plenerowych, a aktorzy mieli się wówczas zgodzić na obniżenie stawek366. Jak zauważył Andrzej Paczkow-ski: „To serial dla młodzieży. Przystojni młodzieńcy i ładne dziewczyny, kino akcji, fi kcja, a nie fi lm dokumentalny. Ale tło epoki jest zbliżone do rzeczywistego”367. Bardzo duże emocje wywołała z kolei niemiecka produkcja pt. Unsere Mütter, unsere Väter (pl. Nasze matki, nasi ojcowie). To trzyczęściowy mini-serial, w którym ukazano losy pięciorga młodych Niemców w kon-tekście wydarzeń drugiej wojny światowej. Akcja rozpoczyna się w 1941 r. w Berlinie od spotkania, w trakcie którego bracia Wilhelm368 i Friedhelm369 365 Zob. Roman Daszczyński, Co nas kręci w honorze, „ [dostęp 366 Ibidem. 367 Agata Nowakowska, Dominika Wielowieyska, Na ile wierzyć „Czasowi honoru”? To kino akcji, przystojni chłopcy, ładne dziewczyny – rozmowa z prof. Andrzejem Pacz-kowskim, „ wierzyc__Czasowi_ho [dostęp 368 W tej roli Volker Bruch. Winter, para Greta370 i Viktor371 oraz zakochana w Wilhelmie Charlotte372, planują spotkać się za rok, „po wygranej wojnie”. Bracia zostają powoła-ni do Wehrmachtu i wysłapowoła-ni na front wschodpowoła-ni, podobpowoła-nie jak Charlotte, która zostaje sanitariuszką. Viktor ze względu na żydowskie pochodzenie zostaje wysłany do obozu koncentracyjnego, ale z pomocą Polki udaje mu się uciec z transportu i dołącza do partyzantów. Greta, dzięki wsparciu SS-Sturmbannführera Dorna, rozpoczyna karierę śpiewaczki. W ostatnich scenach serialu troje przyjaciół, którym udało się przeżyć, spotyka się po-nownie w 1945 r., po kapitulacji III Rzeszy. Niemiecki obraz w interesujący, nowoczesny sposób pokazuje losy młodych ludzi. Na początku fi lmu bracia prezentują przeciwstawne po-dejścia do wojny, pod wpływem wydarzeń obaj zmieniają swoje podejście o 180 stopni, niejako zamieniają się rolami. Sumienny Wilhelm buntuje się i odmawia wykonywania rozkazów, romantyczny Friedhelm staje się brutalnym mordercą. Szkoda tylko, że są pokazani dość schematyczne, a nieuchronność ich losów przewidywalna. Również kobiety są antagonist-kami. Racjonalna Charlotte została zestawiona z infantylną Gretą. Każda z postaci jest pewnego rodzaju egzemplifi kacją ogólnoniemieckich postaw wobec wojny. Serial zawiera wiele nieścisłości historycznych, pomija bar-dzo istotne fakty lub je zniekształca, jest jednak dobrze zrealizowany, po-kazuje wciągającą opowieść, bohaterowie są sympatyczni, więc nie dziwi wysoka oglądalność i pozytywne opinie o fi lmie od strony wizualnej. Niemniej pojawiają się w serialu zagadnienia budzące poważne za-strzeżenia. Jednym z nich jest obraz Polski – są tu zarówno błędy histo-ryczne i logiczne, jak i urągający pamięci obraz Armii Krajowej. Viktor ucieka z transportu i razem ze swoją nowopoznaną towarzyszką trafi a do oddziału partyzantów. Są oni pokazani jako chaotycznie zorganizowana grupa skoncentrowana na zapewnieniu sobie żywności i w międzyczasie organizująca akcje antyniemieckie. Brakuje jakiegokolwiek odniesienia, że jest to struktura wojskowa, brak jest stopni wojskowych czy wydawania rozkazów. Absurdalnym pomysłem jest też dołączenie Viktora do oddzia-łu AK. Podczas weryfi kowania Viktora problemem jest dla partyzantów to, czy Viktor jest Żydem, natomiast w ogóle nie budzi w nich niepokoju fakt, że jest Niemcem i to wyłącznie niemieckojęzycznym. W jaki sposób i w jakim języku składał przysięgę? Całkowicie już też można pominąć ledwo zrozumiały język polski, którym się posługują Polacy, gdy weźmie się pod uwagę karykaturalny antysemityzm, jaki prezentują w tej ekrani-370 W tej roli Katharina Schüttler. 371 W tej roli Ludwig Trepte. zacji mieszkańcy polskich wsi oraz żołnierze Armii Krajowej. Widać to np. w scenach przejęcia pociągu przez AK. W transporcie miała być broń, okazuje się jednak, że w środku są Żydzi w obozowych pasiakach. Party-zanci decydują więc zostawić ich w pełnym słońcu na pewną śmierć, bo „to nie ich problem”. To już nie tylko jest antysemityzm, to jest dopusz-czenie do zbrodni. I przerzucenie winy na Polaków, podzielenie się nią na równi z hitlerowcami, którzy taki transport zorganizowali. Pominięto też fakt, że do obozów koncentracyjnych wysyłani byli nie tylko Żydzi, ale też Polacy. Oczywiście detalem na tym tle jest to, że pasiaki otrzymywali więźniowie dopiero po przybyciu do obozu koncentracyjnego a nie na eta-pie przewozu. Antysemityzm jest zresztą przypisany zarówno Polakom jak i Ukraiń-com, ale nie Niemcom – z wyjątkiem sadystycznego ofi cera SS. Obaj bra-cia są zszokowani zachowaniem cywilnych grup pacyfi kujących ludność żydowską na Ukrainie, co jest nie tylko nielogiczne i niezgodne z ich do-świadczeniami (są na wojnie, zabijają Rosjan, ale wobec Żydów mają nag-le skrupuły?), anag-le nawet wcześniejszą wiedzą (w Berlinie próbują ukryć Viktora przed Gestapo w trakcie nocnej imprezy, komentując, że wszyscy mogą być za to wysłani do obozu). Charlotte pracująca w szpitalu dowia-duje się, że jej przyjaciółka, pielęgniarka Lilija, jest Żydówką i ją denun-cjuje. Co ciekawe nie robi tego, bo jest antysemitką – przecież przyjaźni się z Viktorem, więc taka możliwość jest wykluczona – ale dlatego, że chciała postąpić zgodnie z prawem. Trudno uwierzyć zarówno w jej żal po fakcie jak i litość, którą okazuje jej powracająca Lilija. Dodatkowo zasta-nowienie budzi fakt, że o ile wątek antypolski jest rozwinięty bardzo sze-roko, o tyle trudno znaleźć negatywny obraz radzieckich żołnierzy, mimo że serial dotyczy wojny III Rzeszy z ZSRR. Niemieccy żołnierze pokazani są jako jadący na wojnę, by osiedlić się na zajętych terytoriach lub spełnić swój obowiązek wobec ojczyzny. Poza Friedhelmem żaden z nich nie ma wątpliwości co do słuszności walki. Brutalnie i bezwzględnie zabijając czerwonoarmistów są wysyłani na stra-cone pozycje przez dowódców, zabijają cywilów lub wykorzystują ich jako żywe tarcze, a niesubordynacja karana jest śmiercią lub przeniesieniem do oddziału karnego. Obraz wojenny nie pozostawia złudzeń – niemie-cka armia to skuteczne narzędzie zagłady. Filmowy obraz nie jest jednak tak jednoznaczny, bowiem w serialu następuje też wybielanie głównych bohaterów, pokazywanie ich jako nieświadomych lub nie do końca wie-rzących w informacje polityczne, ukazywanie ich jako ofi ar propagandy i decyzji starszego pokolenia (relacja Friedhelm – ojciec). Cierpienia, któ-rych doznają, są mocno podkreślone, przy jednoczesnej ledwo zarysowa-nej krzywdzie, której doznają od Niemców Polacy, Żydzi, Ukraińcy czy Rosjanie. Nie ma bezpośredniego wskazania, że to III Rzesza wywołała wojnę, że transport kolejowy z więźniami jedzie do niemieckich obozów koncentracyjnych, że opór ludności polskiej czy radzieckiej to skutek nie-mieckiej agresji. Ani razu wprost nie zostało powiedziane, kto i jak wy-wołał drugą wojnę światową, jest tylko grupa młodych ludzi marzących o jej wygraniu lub przynajmniej zakończeniu. Niemiecka wersja historii przedstawiona w tym fi lmie jest więc dość wybiórcza. Unsere Mütter, unsere Väter został wyprodukowany i wyemitowany w marcu 2013 r. przez niemiecką telewizję publiczną ZDF. Film cieszył się bardzo dużą popularnością. Trzy miesiące później, w dniach 17–19 czerwca 2013 r., serial pokazała też TVP1. Emisja miała miejsce w bardzo dobrym czasie antenowym (godz. Największą popularnością cie-szył się ostatni odcinek, który został uznany za najbardziej kontrowersyj-ny, ze względu na ukazanie w nim polskich żołnierzy jako antysemitów373. Emisja tego odcinka została poprzedzona krótkim wstępem historycznym, w którym wystąpili: ambasador Izraela w Polsce Szewach Weiss, polski historyk prof. Tomasz Szarota (Polska Akademia Nauk) i niemiecki hi-storyk dr Thomas Weber (University of Aberdeen). Z kolei po wyświet-leniu ostatniej części (o godz. na antenie TVP odbyła się debata dotycząca tego serialu, w której udział wzięli: Szewach Weiss, prof. To-masz Szarota, dr Thomas Weber, Piotr Kraśko (prezenter TVP), Andrzej Godlewski (wicedyrektor TVP1), Piotr Semka (tygodnik „Do Rzeczy”), Adam Krzemiński (tygodnik „Polityka”), Gerhard Gnauck („Die Welt”) oraz ppłk Tadeusz Filipkowski (rzecznik Światowego Związku Żołnierzy AK). Mimo późniejszej pory dyskusję obejrzało 1,75 mln osób (17,44% udziału). „Wysoka oglądalność serialu i szczególnie debaty ekspertów do-wodzą jak tematy historyczne są ważne dla Polaków. Dlatego będziemy do nich wracać na antenie TVP1” – przekonywał A. Godlewski374. Emisja Unsere Mütter, Unsere Väter przez polską telewizję publiczną wywołała nad Wisłą emocjonalną dyskusję. Krytycy tej decyzji uważa-li, że w ten sposób polska telewizja przyczynia się do rozpowszechniania niezgodnej z prawdą historyczną narracji o przeszłości. TVP broniła jed-nak swojej decyzji uważając że Polacy sami powinni obejrzeć tę 373 p, Kontrowersyjny serial „Nasze matki, nasi ojcowie” miał 3,4 mln widzów, „ [dostęp 374 Centrum Informacji TVP, Ostatni odcinek serialu „Nasze matki, nasi ojcowie” zainteresował 3,7 mln widzów TVP1, „ http://centruminformacji. [dostęp kontrowersyjną produkcję, aby w ten sposób wyrobić sobie własne zdanie na jej temat, nie opierając się tylko na opiniach pojawiających się głów-nie w mediach. Z sondażu przeprowadzonego na zlecegłów-nie „Wiadomości” TVP przez TNS Polska wynikało też, że 47% badanych poparło decyzję o emisji tego mini-serialu na antenie tej stacji. Natomiast 12% uważało ją za błędną. Za to 25% ankietowanych nie słyszało o tej prPrezentacja o II wojnie światowej. II wojna światowa był to największy konflikt zbrojny w historii świata, trwający od 1 września 1939 roku do 2 września 1945 roku (w Europie do 8 maja 1945), obejmujący zasięgiem działań wojennych prawie całą Europę, wschodnią i południowo-wschodnią Azję, północną Afrykę, część