🌤️ Udar Mózgu Kiedy Wraca Mowa

Zapraszamy do obejrzenia wywiadu "Objawy i przyczyny udaru mózgu" z dr Grzegorzem Chabikiem. Więcej praktycznych informacji dotyczących powrotu do sprawności po udarze znajdą Państwo w naszych poradnikach video. Również zachęcamy do zapoznania się z nimi. Co to jest udar mózgu? Kogo dotyczy? Jakie są objawy udaru mózgu? Komu może przydarzyć się udar mózgu? Kto jest szczególnie narażony? Jakie są główne przyczyny udaru mózgu? Jak rozpoznać, że to może być udar mózgu? Kiedy dzwonić po pomoc? Jak wygląda leczenie udaru mózgu? Jakie problemy może mieć pacjent po udarze mózgu i co odczuwa? Czy pojawiający się niedowład u każdego pacjenta jest taki sam? Jakie są najczęstsze objawy udaru mózgu? Czym charakteryzuje się zespół pomijania? Co dalej? G: Witam Państwa serdecznie. Witam Panią redaktor. Nazywam się Grzegorz Chabik, jestem specjalistą rehabilitacji medycznej i neurologiem. Bardzo wiele lat pracowałem w II Klinice Neurologicznej Instytutu Psychiatrii i Neurologii. Początkowo w Oddziale Ostrym Neurologicznym, później w Oddziale Rehabilitacji Medycznej Neurologicznej, następnie miałem krótki epizod pracy w Wojskowym Instytucie Medycyny Lotniczej, a obecnie pracuję w Uzdrowisku Konstancin-Zdrój. Co to jest udar mózgu? Kogo dotyczy? W: Doktorze, jak widzimy, temat udaru mózgu absolutnie nie jest Panu obcy. Przygotowałam kilka pytań zebranych przede wszystkim od naszych pacjentów, którzy każdego dnia spotykają się z tym problemem. Zadają oni pytania i nie wiedzą gdzie szukać odpowiedzi. Może powinniśmy zacząć od podstawowego pytania: Co to jest udar mózgu i jak często występuje? Kogo dotyczy? Na czym ten problem polega? G: Udar mózgu to jedna z najczęstszych chorób naczyniowych. Udar mózgu można porównywać np. do zawału serca. W takiej podstawowej, najczęstszej formie udaru, czyli w udarze niedokrwiennym, dochodzi do zatkania naczynia krwionośnego doprowadzającego krew do danego rejonu mózgu. Efektem tego zamknięcia naczynia, niedokrwienia i niedotlenienia danego obszaru mózgu, są obserwowane później objawy. Jakie są objawy udaru mózgu? W: Jakie są objawy, jak taki udar rozpoznać? Skąd wiemy, że jest to właśnie udar? G: Zazwyczaj dzieje się to bardzo nagle tzn. zdrowa osoba nagle doświadcza takich objawów jak: wykrzywienie twarzy, niedowład kończyn, problem z mową, problem ze wzrokiem. Często, udar zaczyna się bardzo burzliwe, czyli tak jak już wspominałem, u zupełnie zdrowej osoby, nagle dochodzi do powyższych objawów. Bywa także, że ktoś upada i nie może wstać. Zaczyna się u niego bełkotliwa mowa lub zawroty głowy. To wszystko dzieje się nagle, ponieważ zatyka nam się naczynie i już kilka minut niedokrwienia mózgu może powodować wystąpienie omawianych objawów. Komu może przydarzyć się udar mózgu? Kto jest szczególnie narażony? W: Kogo ten problem może dotyczyć? Czy dotyczy on tylko osób starszych, czy może spotkać każdego. Jak to jest? G: To bardzo dobre pytanie, ponieważ czynnikiem ryzyka wystąpienia udaru są wszystkie inne czynniki chorób sercowo-naczyniowych tj. nadciśnienie tętnicze, nadwaga lub miażdżyca, czyli zaburzenia gospodarki lipidowej. Również w przypadku zawału serca ta grupa ryzyka jest taka sama lub bardzo podobna. Ryzyko to rośnie również z wiekiem, im więcej tego typu obciążeń ma dana osoba. Myślimy głównie o udarze u osób starszych, natomiast ostatnie lata pokazują, że niestety coraz młodsze osoby doświadczają tego typu schorzenia. Jest to również jedna z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności, jeśli chodzi o wszystkie zachorowania. Jakie są główne przyczyny udaru mózgu? W: Jeżeli mielibyśmy jeszcze raz powtórzyć te najważniejsze przyczyny udaru mózgu, to na co należy zwrócić uwagę. Co jest główną przyczyną udaru mózgu? G: Jest to: nadciśnienie tętnicze, zaburzenia gospodarki lipidowej - wiążące się oczywiście z miażdżycą naczyń doprowadzających krew do mózgu, nadwaga oraz cukrzyca. Również takie schorzenia towarzyszące, albo niezależne, jak na przykład: migotanie przedsionków, czy różne inne stany sprzyjające wzmożonej krzepliwości krwi. Wtedy też, musimy się liczyć z większą częstością udarów. W: Czyli udar mózgu może dotyczyć każdego. G: De facto tak. Zdarzają się np. u młodych osób, które mogą mieć zmiany w tętnicach doprowadzających krew do mózgu. Zdarzają się także przypadki udarów pourazowych, kiedy dojdzie do nieszczęśliwego urazu np. tętnicy szyjnej wewnętrznej lub jej okolicy i wtedy ta tętnica po prostu się w drodze uszkodzenia, zamyka. Jak rozpoznać, że to może być udar mózgu? Kiedy dzwonić po pomoc? W: Doktorze, czyli co może nas zaniepokoić? Kiedy wezwać pogotowie? Kiedy zgłosić się do lekarza? Na co zwrócić uwagę? G: Proszę Państwa, zwracamy uwagę na każdy niepokojący objaw, który pojawia się asymetrycznie tj. asymetria twarzy, nagłe osłabienie siły ręki lub nogi, zaburzenia równowagi, zmiana mowy, trudności z wysłowieniem się, ze zrozumieniem mowy - to wszystko powinno skłaniać do natychmiastowego działania. Tutaj nie ma na co czekać i nie ma się co zastanawiać. Najlepiej, jeśli są to objawy, które nigdy wcześniej nie występowały, wtedy dzwonimy jak najszybciej po pogotowie. W: Czy jest jakiś czas, kiedy należy się zgłosić do lekarza? Kiedy interweniować? Czy możemy poczekać? Np. Poczuliśmy się gorzej wieczorem…. to zadzwonimy do lekarza rano? Czy to musi być już, natychmiast? G: Tak, stanowczo potwierdzę, że to musi być już, natychmiast. Często np. zdarza się tak, że dana osoba budzi się rano z objawami udaru. Niekoniecznie musi to być od razu duży niedowład ręki, wystarczy jakieś uczucie zdrętwienia. Wtedy, taka osoba kojarzy to głównie ze złym spaniem na tej stronie i związanymi ze snem objawami. Jeśli to nie ustępuje w ciągu dosłownie kilku minut, trzeba nadal myśleć o tym, żeby dzwonić jak najszybciej po pogotowie. I nie myślimy tutaj o lekarzu pierwszego kontaktu, czy wezwaniu lekarza do domu. Pierwsze co powinniśmy zrobić, to wezwać pogotowie. W: Czy ten czas ma znaczenie? G: Jak najbardziej ma. Im szybciej dana osoba trafi do szpitala, tym lepiej i tym szybciej dostanie leczenie, ponieważ już potrafimy leczyć udar mózgu. Możemy podawać leczenie trombolityczne. Formalnie, może być to stosowane do czterech i pół godziny od wystąpienia objawów. Natomiast generalna zasada jest taka, że im szybciej, tym lepiej. Rozwijany jest też program mechanicznej trombektomii, czyli usuwania zmian zatorowych bezpośrednio z naczyń, które są zatkane w mózgu. Na tego rodzaju interwencje taka osoba musi również, jak najszybciej trafić. Jak wygląda leczenie udaru mózgu? W: Doktorze, rozumiem. Czyli jest udar mózgu, pacjent trafia do szpitala i co się dzieje? Co dalej? Jak wygląda leczenie? Jak wyglądają te pierwsze chwile po udarze mózgu? Czy możemy powiedzieć, że udar mózgu już się dokonał, czy on trwa? G: Oczywiście. Zawsze takiemu pacjentowi robimy podstawowe badanie krwi. Zawsze ma też wykonywaną przynajmniej tomografię komputerową głowy, żeby wykluczyć potencjalne krwawienie - bo może się takie pojawić. Może być to też udar tzw. krwotoczny, o wiele rzadszy. Nie mniej jednak, zawsze wykonujemy taką diagnostykę w celu ustalenia, które z naczyń jest zatkane, ewentualnie zamknięte, żeby w razie konieczności móc dalej wybiórczo już to naczynie potraktować. Następnie taki pacjent w trybie pilnym ma wykonywane wszystkie badania: tomografię lub rezonans i trafia jak najszybciej, jak jest to możliwe do sali intensywnego nadzoru, gdzie jest monitorowany. Podstawowe czynności życiowe oceniane są na bieżąco i tam zaczynamy leczenie. Jest to leczenie z wyboru, czyli leczenie trombolityczne, które staje się już pomału standardem w większości polskich oddziałów neurologicznych. W zależności od tego efektu leczenia trombolitycznego, możemy jeszcze rozważać mechaniczną trombektomię, czyli usuwanie skrzepów, zatorów, tętnic na drodze mechanicznej. W: Czy to znaczy, że jeżeli pacjent trafi do szpitala w odpowiednim czasie i będzie zastosowane takie postępowanie jak Doktor mówi, to znaczy, że taki pacjent ma szansę absolutnie wyzdrowieć i udar nie pozostawi po sobie żadnego śladu? Co dzieje się dalej? Jak to wygląda? G: Bardzo się oczywiście cieszymy, kiedy udaje nam się rzeczywiście na tyle szybko zadziałać, że to leczenie jest tak skuteczne, że pacjent wychodzi rzeczywiście bez objawów. Najczęściej niestety jest tak, że mimo wszystko ten czas, który wystąpił od zamknięcia naczynia do otrzymania leczenia jest na tyle długi, że mimo wszystko, często dochodzi do nieodwracalnych zmian w mózgu. Tak jak już wspominaliśmy, te kilka minut niedokrwienia ostrego wystarczą, żeby tkanka mózgowa obumarła. Walczymy tak naprawdę, w tym czasie i z tą terapią, żeby jak najmniejszy obszar mózgu został uszkodzony. Ale niestety, w stu procentach zazwyczaj nie udaje się pacjentom zakończyć leczenia bez “wolnych objawów”. Zazwyczaj różne niedowłady, czy deficyty pozostają. Jakie problemy może mieć pacjent po udarze mózgu i co odczuwa? W: Zatrzymujemy się teraz na etapie, że dokonał się udar mózgu, pacjent miał podane odpowiednie leczenie, budzi się i co się dzieje? Jakie objawy może mieć pacjent? Jaki może mieć problem? Czy pacjent po udarze mózgu wie gdzie jest, wie co się z nim dzieje? Co może odczuwać, jakie to mogą być problemy? G: Każdy na udar mózgu choruje troszeczkę inaczej, więc to, jakie dana osoba ma ostatecznie objawy, u każdego inaczej wygląda. Natomiast oczywiście, schematycznie możemy powiedzieć, że takie najbardziej zauważalne objawy, to niedowłady kończyn. Niektórzy pacjenci, tak jak Pani wspominała, mogą mieć zaburzenia świadomości - szczególnie, jeśli udar dotyczył tzw. tylnojamowych struktur mózgu i wszystkich rejonów z tyłu mózgu dotyczących. Natomiast to, co najbardziej rzuca się w oczy, to są na pewno: niedowłady kończyn, problemy z mową, często również z percepcją wzrokową. Bywa taki problem, że pacjenci, u których doszło do uszkodzenia prawej półkuli mózgu, mają tzw. zespół zaniedbywania przestrzeni. Dotyczy to lewej połowy ciała, lewej połowy pola widzenia. Takie osoby gorzej tę stronę percypują, albo nie mają świadomości jej istnienia w ogóle. Czy pojawiający się niedowład u każdego pacjenta jest taki sam? W: Doktorze, wrócimy na chwileczkę jeszcze do niedowładów, o których Pan mówi. To jest chyba problem, z którym najczęściej możemy się spotkać po wystąpieniu udar mózgu. Czy ten niedowład jest zawsze taki sam? Jak to wygląda? Czy u każdego pacjenta niedowład będzie tak samo nasilony? Czy u jednego będzie niezauważalny, minimalny, a u drugiego będzie dużo głębszy? G: Jest dokładnie tak, że to, jakie ostatecznie mamy objawy zależy od miejsca i rozległości uszkodzenia. Im bardziej ten uszkodzony obszar będzie obejmował struktury odpowiadające za ruch i kończynę górną, tym bardziej niedowład będzie wyrażony w kończynie górnej, a mniej w dolnej. Jest to taki schemat. Można powiedzieć, że w tych dużych udarach zawsze wydaje się, że bardziej dotknięta jest ręka, niż noga. Każda osoba może mieć troszeczkę inne nasilenie tych objawów. Jest to też związane z miejscem i rozległością uszkodzenia - od takiego poczucia gorszej sprawności kończyny przy wykonywaniu precyzyjnych ruchów po plegię, czyli porażenie kończyny, gdzie praktycznie w ogóle nie można wykonać żadnego ruchu. Jakie są najczęstsze objawy udaru mózgu? W: Czyli tak jak dobrze rozumiem, jeżeli mielibyśmy podsumować te najbardziej widoczne, najczęstsze objawy, które występują po udarze mózgu, to jest: niedowład kończyny górnej ręki, niedowład kończyny dolnej, niedowład tułowia. G: Zaburzenia czucia, problemy z mową, z komunikacją językową, wysławianiem się. W: Czyli pacjent może mieć zarówno problem z mówieniem, jak i rozumieniem. G: To możemy rozróżnić. Potocznie, często myli się te dwa pojęcia i mówi się o nich wspólnie tj. o zaburzeniach mowy i o zaburzeniach językowych. Zaburzenia mowy są związane z motorycznym aspektem wysławiania się, czyli jest to niezrozumiały kontekst mowy, zacinanie się, niewyraźne mówienie. W tym wszystkim możemy również mówić o krztuszeniu się. Natomiast funkcje i problemy językowe wiążą się stricte z zrozumieniem i produkcją języka. W: Czy te dwa objawy mają swoją nazwę? G: Tak, te językowe - to zazwyczaj jest takie szerokie spektrum - ale możemy mówić o afazji. Natomiast, jeśli chodzi o zaburzenia mowy, to mówimy raczej o dyzartrii. W: I pacjent po udarze mózgu może mieć zarówno jeden jak i drugi problem. G: Może. Rzeczywiście u pacjenta z afazją mogą pojawiać się elementy dyzartrii, wynikające chociażby z niedowład nerwu twarzowego. W: Czyli to mogą być zarówno niedowłady, zaburzenia mowy różnego typu, jak i zaburzenia czucia. Czy to mogą być jeszcze jakieś problemy? Czy taki pacjent może gorzej widzieć? G: Jak najbardziej. Już na poziomie percepcyjnym udar nie musi dotyczyć, a raczej nie dotyczy samych oczu jako takich. Natomiast potocznie, można by to z tym wiązać, że ktoś nie dowidzi, więc mam problem z oczami. Nie, niestety wiąże się to z bezpośrednim uszkodzeniem mózgu, rejonów odpowiedzialnych za percepcję wzrokową. Wiąże się to też z zespołem pomijania stronnego, czy zaniedbywania, o których wspominałem - gorzej percypuje się wtedy tę lewą połowę przestrzeni. W: Percepuje czyli…? G: Odbiera, doświadcza. Natomiast pacjenci mogą mieć też problemy z ruchomością gałek ocznych. Jest to dużym problemem, szczególnie w uszkodzeniach np. w udarach móżdżku, czy pnia mózgu, kiedy rzeczywiście ruchy gałek ocznych są niezborne. Potocznie, można powiedzieć, że któreś oko ucieka i w takiej sytuacji nie widzimy dobrze, obraz się rozdwaja, nie możemy tego wzroku skupić na jednym przedmiocie. Takie wydawałoby się, że może błahe objawy mogą być bardzo silnie upośledzające funkcjonowanie. Czym charakteryzuje się zespół pomijania? W: Tutaj padło jeszcze jedno sformułowanie: “zespół zaniedbywania”, “zespół pomijania”. Jak możemy to rozwinąć, na czym to polega? G: To jest już taki objaw - można powiedzieć - z zakresu funkcji poznawczych, gdzie my, nasz mózg, cały czas, na bieżąco odbiera i analizuję wszystkie bodźce płynące z naszego ciała: dotykowe, węchowe, słuchowe, wzrokowe. Po uszkodzeniach pewnych rejonów mózgu odpowiadających za percepcji, czyli odbiór tych wszystkich wrażeń, dochodzi do zaburzenia tych funkcji. Może to skutkować tym, że pacjenci mają problem z tą lewą połową przestrzeni. W tym kontekście, chciałem napomknąć o funkcjach poznawczych, które ulegają zaburzeniu w przypadku udarów mózgu. Do nich zaliczamy: uwagę, koncentrację, pamięć, niekiedy też funkcje językowe. Bardzo wielu pacjentów ma w tym zakresie problemy. Co dalej? Zobacz drugą część wywiadu z dr Grzegorzem Chabikiem. Zobacz Poradniki dla pacjentów i rodzin. Magister fizjoterapii z wieloletnim stażem pracy, certyfikowana terapeutka PNF i Bobath, absolwentka psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Uczestniczka zagranicznych szkoleń poświęconych zaburzeniom widzenia w neurologii i ich fizjoterapii czyli Neuro-Visual Postural Therapy.

Dotyczy chorych z nadciśnieniem, tętniakiem mózgu. Udar powoduje pęknięcie naczyń i wylew krwi do mózgu (stąd potoczna nazwa: wylew). Tzw. mały udar: To chwilowe zaburzenie funkcji neurologicznych np. czucia, widzenia. Objawy ustępują w ciągu doby. Udar mózgu jest bardzo niebezpieczny. Jeśli rozpoznasz pierwsze objawy udaru, naprawdę możesz uratować komuś życie. Pamiętaj! Bez względu na to, czy to udar krwotoczny czy udar niedokrwienny, liczy się każda chwila! Jakie są przyczyny i objawy udaru mózgu. Jak przebiega leczenie pacjentów z udarem? I jak powinna wyglądać rehabilitacja po udarze? Spis treściUdar mózgu - rodzajeUdar mózgu - objawyUdar mózgu - skutkiUdar mózgu - pierwsza pomocUdar mózgu - przyczyny i czynniki ryzykaUdar mózgu - diagnostykaUdar mózgu - leczenieNowoczesne metody leczenia udaru mózgu [wideo]Udar mózgu - rehabilitacja po udarze mózguUdar mózgu - zapobieganie Udar mózgu to nagłe, miejscowe zaburzenie krążenia krwi w mózgu. W Polsce co roku udar mózgu dosięga ok. 80 tys. osób, z czego aż 30 tys. umiera w ciągu miesiąca. Warto zaznaczyć, że ok. 5 proc. z tych 80 tys. jest w młodym wieku. Choć zdecydowana większość pacjentów, którzy mają udar mózgu, to osoby starsze (średnia wieku to 60 lat), to udary zdarzają się także u osób młodych (od 20 do 35 lat). Spośród tych, którym udaje się przeżyć ostrą fazę udaru, 20 proc. wymaga stałej opieki, 30 proc. pomocy w niektórych codziennych czynnościach, zaś 50 proc. pacjentów po udarze mózgu odzyskuje niemal pełna sprawność, jest samodzielna, może wrócić do pracy. Ale powrót do zdrowia po udarze zależy od tego, jak szybko chorzy trafi pod specjalistyczną opiekę. Niedokrwione neurony obumierają w tempie 1,8 mln na minutę. Z każdą minutą obumiera więc część mózgu. A więc życie i zdrowie naszych bliskich często zależy od tego, czy w chwili zagrożenia pacjent, a przede wszystkim osoby w jego otoczeniu będą potrafiły właściwie i szybko zareagować. Poradnik Zdrowie: udar mózgu - przyczyny, objawy Udar mózgu - rodzaje udar niedokrwienny Udar niedokrwienny mózgu, inaczej zawał mózgu, to najczęściej występująca postać udaru mózgu. Stanowi 70-80% wszystkich jego przypadków. Jego przyczyną jest niedokrwienie, czyli nagłe zatrzymanie dopływu krwi do mózgu. Do niedokrwiennego udaru mózgu dochodzi, gdy skrzep krwi lub blaszka miażdżycowa zatka wnętrze naczynia, które doprowadza krew do mózgu. udar krwotoczny Udar krwotoczny mózgu powstaje wskutek rozerwania naczynia mózgowego, powodując wynaczynienie krwi w obrębie mózgowia. Krew poza naczyniami całkowicie niszczy tkanki, z którymi się styka. Stanowi ok. 15% przypadków udaru mózgu. Wyróżnia się dwa rodzaje udaru krwotocznego: a) krwotok śródmózgowy - powstaje w wyniku pęknięcia tętniczki mózgowejb) krwotok podpajęczynówkowy - to wylanie się krwi do przestrzeni otaczającej mózg udar żylny Jest wynikiem zakrzepicy żył mózgowych lub zatok żylnych opony twardej. Występuje bardzo rzadko. mikroudar (mały udar, mini udar) Miniudar (inaczej mały udar, mini udar, przemijające niedokrwienie mózgu) to schorzenie związane z nagłym zaburzeniem dostarczania krwi do mózgu. Chociaż objawy ustępują dość szybko, nawet w ciągu godziny, mogą wystąpić kilkakrotnie i są zwykle zwiastunem dużego udaru. Szacuje się, że u co piątej osoby po miniudarze prawdziwy udar może wystąpić w ciągu kilku dni lub tygodni. Udar mózgu - objawy Objawy udaru mózgu nie u każdego pojawiają się od razu. Najpierw mogą wystąpić objawy ostrzegawcze. Jest to tzw. mały udar, znany także pod nazwą przemijającego niedokrwienia mózgu. Objawy małego udaru utrzymują się zwykle 15-60 minut, najdłużej 24 godziny i same ustępują całkowicie. Co piąty chory ma objawy ostrzegawcze, zanim zachoruje na udar dokonany. Objawy udaru mózgu to:² niedowład, porażenie lub zaburzenia czucia połowicze (występujące tylko po jednej stronie ciała) zaburzenia mowy (mowa niewyraźna, bełkotanie, utrata zdolności mówienia, trudności w zrozumieniu mowy) zaburzenia widzenia – charakterystyczne jest niedowidzenie na jedno oko lub niedostrzeganie połowy pola widzenia (prawej lub lewej). Może pojawić się także podwójne widzenie zawroty głowy i bóle głowy z uczuciem wirowania otoczenia, z towarzyszącymi nudnościami, wymiotami zaburzenia równowagi - Najczęstsze objawy w tzw. ostrej fazie udaru mózgu to objawy motoryczne, a więc niedowłady kończyn, ręki lub nogi, albo jednocześnie górnej i dolnej kończyny najczęściej po tej samej stronie - mówi w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Lifestyle dr hab. n. med. Jacek Rożniecki, kierownik Kliniki Neurologii, Udarów Mózgu i Neurorehabilitacji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. - Objawem udaru jest także asymetria dolnej części twarzy w zakresie ust. Kącik ust jest obniżony po jednej stronie, fałd nosowo-wargowy wygładzony i to również powoduje bardziej niewyraźną mowę. - Kolejnym objawem świadczącym o tym, że mamy do czynienia z udarem mózgu, są zaburzenia mowy i problemy z porozumiewaniem się - dodaje dr Rożniecki. - Rzadziej występują takie objawy jak np. podwójne widzenie [...] Czasami mogą wystąpić zawroty głowy i zaburzenia równowagi, zaburzenia chodu. Udar mózgu - skutki Skutki udaru mózgu to:³ niepełnosprawność ruchowa (25‒50% przypadków) - zwłaszcza niedowład połowiczy, a także zaburzenia napięcia mięśniowego zaburzenia procesów poznawczych (30‒35% przypadków) zaburzenia pamięci otępienie zaburzenia koncentracji uwagi zaburzenia postrzegania zaburzenia emocjonalne (25‒60% przypadków) - apatia lub depresja przymusowy śmiech lub płacz stany maniakalne napady lęku lub lęk uogólniony napady padaczkowe (3‒30% przypadków) - napady wczesne lub późne powikłania ogólnoustrojowe zakażenia dróg moczowych odleżyny zapalenia płuc powikłania zakrzepowo-zatorowe ograniczenie aktywności społecznej (zależnie od stopnia niesprawności) - utrata dotychczasowego statusu społecznego, obniżenie stopy życiowej, izolacja od otaczającego świata Udar mózgu - pierwsza pomoc Jeżeli dostrzeżesz ww. objawy u bliskiej ci osoby, poproś, aby: uśmiechnęła się - jeśli widzisz, że podnosi tylko połowę ust, druga część twarzy może być porażona jednocześnie podniosła nad głowę obie ręce - Gdy nie może tego zrobić, masz dowód, że niedowład objął połowę ciała powtórzyła proste zdanie, np. dziś jest ładna pogoda. Jeśli mówi niewyraźnie lub wcale nie może wykrztusić słowa, może to oznaczać udar Wtedy postępuj wg. następującej instrukcji: 1. wezwij pogotowie ratunkowe, nie podawaj poszkodowanemu ani picia, ani jedzenia 2. jeśli poszkodowany jest przytomny, ułóż go w wygodnej dla niego pozycji 3. jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, ułóż go w pozycji bocznej ustalonej Udar mózgu - przyczyny i czynniki ryzyka Wśród czynników ryzyka udaru mózgu wyróżnia się te niemodyfikowalne (na które nie mamy wpływu) i czynniki ryzyka, na które mamy wpływ. Najważniejszy i najczęstszy czynnik ryzyka udaru mózgu to nadciśnienie tętnicze. Ustawienie ciśnienia tętniczego w granicach ideału (120/80 mm Hg) obniża ryzyko udaru aż o 30-40 proc. Czynniki ryzyka, na które nie mamy wpływu Czynniki ryzyka, na które mamy wpływ wiek (powyżej 55 lat – nie oznacza to, że młode osoby nie zapadają na udar, tylko że częstość występowania udarów rośnie z wiekiem) płeć (częściej u kobiet niż u mężczyzn) rasa (częściej chorują osoby rasy czarnej) czynniki genetyczne nadciśnienie tętnicze choroby serca migotanie przedsionków wady serca palenie papierosów cukrzyca choroby naczyń (zwłaszcza zaawansowana miażdżyca) zaburzenia gospodarki lipidowej otyłość lub duża nadwaga zespół bezdechu sennego nadużywanie alkoholu Warto wiedzieć, że istnieją czynniki ryzyka udaru typowe dla kobiet. Naukowcy z Brigham and Women's Hospital w Bostonie (USA)1 zbadali potencjalne czynniki ryzyka udaru, które są unikalne właśnie dla kobiet:¹ poziomy hormonów, a konkretnie niski poziom dehydroepiandrosteronu (DHEA) hormonalna terapia zastępcza antykoncepcja hormonalna - przyjmowanie doustnego estrogenu lub złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych wczesny wiek pierwszej miesiączki (mniej niż 10 lat) wczesny wiek menopauzy (poniżej 45 lat) powikłania ciążowe cukrzyca ciążowa stan przedrzucawkowy nadciśnienie tętnicze w czasie ciąży lub bezpośrednio po niej Naukowcy zwracają uwagę, że nie każda kobieta, u której występuje jeden lub więcej czynników, będzie miała udar mózgu. Jednak, ich zdaniem, lekarze powinni zwrócić szczególną uwagę na takie pacjentki. Udar mózgu - diagnostyka Pacjent z udarem mózgu powinien trafić jak najszybciej na oddział neurologiczny, dysponujący tomografem komputerowym, aby w ciągu kilku godzin otrzymać specjalistyczną pomoc. Badanie tomograficzne jest niezwykle ważne, ponieważ pozwala zobaczyć obszar mózgu dotknięty choroba i określić jej rodzaj. Jeśli nie można wykonać tomografii, robi się punkcje lędźwiową, czyli pobiera specjalną igłą płyn mózgowo-rdzeniowy. USG dopplerowskie pozwala ocenić stan tętnic szyjnych, które mogą być zablokowane przez zator. Sprawdza się również poziom krzepliwości krwi. Jeżeli chory jest przytomny, wykonuje się też badanie neurologiczne (sprawdza się poprawność odruchów, ocenia siłę i sprawność mięśni, bada reakcje źrenic na światło). To wszystko pozwala precyzyjnie wyznaczyć obszar zniszczenia mózgu. Udar mózgu - leczenie W przypadku udaru krwotocznego jest mało metod skutecznego leczenia, jednak w przypadku udaru niedokrwiennego jest duża szansa na wyleczenie, o ile pacjent szybko trafi do szpitala. W przypadku udaru niedokrwiennego mózgu podaje się lek, który rozpuszcza skrzeplinę. Szybka i skuteczna interwencja daje pacjentowi szanse na odzyskanie mowy i siły mięśniowej w porażonych w dużym stopniu zapobiec uszkodzeniu mózgu, jeśli pacjent trafi do szpitala w ciągu ok. 2 godzin od wystąpienia udaru. Jest jeszcze szansa na udrożnienie zamkniętego naczynia mózgowego i przywrócenie krążenia w obszarze, który wprawdzie jest niedokrwiony, ale wciąż jeszcze żywy. Po 5–6 godzinach dochodzi do trwałych i nieodwracalnych zmian w tym obszarze mózgu, który uległ niedokrwieniu. Jeżeli chory otrzyma lek w ciągu ok. 3 godzin od wystąpienia objawów udaru, istnieją duże seanse na zminimalizowanie neurologicznych powikłań choroby, głównie niedowładów i zaburzeń mowy. Zazwyczaj chory leży w szpitalu 3 tygodnie. To czas, który decyduje o przyszłości, czyli sprawności intelektualnej i fizycznej. To też okres, gdy najszybciej przebiega regeneracja organizmu. Później wszystkie zmiany cofają się znacznie wolniej. Ważna jest także odpowiednia dieta po udarze. Badania wykazują, że u części pacjentów o przebytym udarze stwierdza się cechy niedożywienia, które istotnie zwiększa ryzyko występowania powikłań po udarze, takich jak, np. infekcje i odleżyny. Utrata masy mięśniowej utrudnia podjęcie skutecznej rehabilitacji i przedłuża czas pobytu chorego w szpitalu. Niedożywienie zmniejsza szanse na odzyskanie sprawności po udarze, zwiększa też ryzyko zgonu. Nowoczesne metody leczenia udaru mózgu [wideo] W Polsce stosuje się coraz więcej nowoczesnych metod leczenia udaru mózgu, ponieważ dotyka ona w naszym kraju aż 70 tys. osób rocznie. Pierwszym etapem leczenia udaru mózgu jest przywrócenie krążenia u osoby, która go przeszła. Jedną z metod, za pomocą których się to udaje jest mechaniczna trombektomia. O nowoczesnych metodach leczenia udaru mózgu opowiada dr hab. n. med. Adam Kobayashi z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. Udar mózgu - rehabilitacja po udarze mózgu Rehabilitacja po udarze mózgu rozpoczyna się w oddziale neurologicznym lub udarowym często już w dniu przyjęcia do szpitala i jest kontynuowana w oddziale rehabilitacyjnym, w przychodni lub – jeśli zachodzi taka konieczność – w domu chorego. Rehabilitacja jest szansą dla wielu pacjentów dotkniętych udarem mózgu na powrót do normalnego i aktywnego życia. Udar mózgu - zapobieganie 1. Kontrola ciśnienia tętniczego - zaleca się utrzymywanie wartości ciśnienia tętniczego poniżej 140/90 mm Hg, a u osób obciążonych cukrzycą i chorobami nerek do 130/80 mm Hg 2. Nie pal tytoniu i nie pij alkoholu 3. U osób pijących alkohol zaleca się ograniczenie jego spożycia najwyżej do 2 drinków dziennie u mężczyzn i 1 u kobiet. 4. Zwiększ aktywność fizyczną - skutkuje to zmniejszeniem zapadalności na schorzenia sercowo-naczyniowe, także udar mózgu. Rekomendowany jest regularny wysiłek fizyczny, umiarkowanie intensywny, przez min. 30 minut dziennie (szybki marsz, jogging, jazda na rowerze, aerobik). 5. Stosuj dietę ubogą w sód i bogatą w potas (sprzyja redukcji nadciśnienia tętniczego), częste spożywanie owoców i warzyw oraz ograniczenie tłuszczów zwierzęcych. 6. Trzymaj wagę ciała w normie. Jeśli masz nadwagę lub otyłość, zrzuć zbędne kilogramy - szczególnie, że jest otyłość lub nadwaga jest powiązana z innymi czynnikami ryzyka jak nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemia, cukrzyca. 7. Kontroluj poziom cukru we krwi 8. Ogranicz stres

Wstrząs mózgu (wstrząśnienie mózgu) to łagodne uszkodzenie tego narządu powstające najczęściej w wyniku uderzenia w głowę. Najczęstsze objawy tego stanu to ból i zawroty głowy, szumy uszne, nudności, wymioty oraz dezorientacja. Wstrząs mózgu w większości przypadków nie jest groźny, ale nigdy nie należy go lekceważyć.

^{Fot: auremar / Udar niedokrwienny mózgu stanowi około 80% przypadków udarów mózgu. Pozostałe wynikają z udaru krwotocznego. Objawy i rokowania zależą od lokalizacji i rozległości udaru. Przyczyny to zaburzenia przepływu w naczyniach mózgowych. Udar mózgu to nagłe wystąpienie zaburzeń czynności mózgu. W zależności od obszaru mózgu, który w wyniku udaru uległ uszkodzeniu, objawy będą ogniskowe lub rozlane. Udarem określa się zaburzenie, którego przyczyną są zmiany naczyniowe, a co za tym idzie, problemy z przepływem mózgowym. Najczęściej udar rozpoznaje się, kiedy zaburzenia krążenia trwają dłużej niż 24 godziny. Jeśli jednak zostanie wykryte konkretne ognisko niedokrwienne poprzez badania obrazujące ośrodkowy układ nerwowy i objawy ustępują po leczeniu trombolitycznym, wtedy również można posilić się o rozpoznanie udaru niedokrwiennego. Jeśli objawy znikną do 24 godzin od ich pojawienia się, a dodatkowo nie zostaną uwidocznione żadne zmiany w badaniach obrazowych, wtedy zostaje rozpoznany tzw. mikroudar, a właściwie – przemijający napad niedokrwienny mózgu (TIA), zwiększający u danej osoby ryzyko wystąpienia udaru mózgu w najbliższym czasie. Zobacz film: Jak rozpoznać udar? Źródło: 36,6. Udar niedokrwienny jako jedna z najczęstszych przyczyn udaru mózgu Zaburzenie przepływu mózgowego może powstać zarówno w wyniku ograniczenia tego przepływu, jak i krwotoku. W związku z tym istnieje podział na udar niedokrwienny i krwotoczny. Około 80% przypadków udaru mózgu wynika z udaru niedokrwiennego. Udar niedokrwienny mózgu powstaje wskutek zamknięcia tętnicy mózgowej i zablokowania dopływu krwi do danego obszaru mózgu. Przyczyny i czynniki ryzyka udaru niedokrwiennego: miażdżyca w tętnicach zaopatrujących mózg (szczególnie duże ryzyko stwarza miażdżyca tętnicy szyjnej i kręgowej, stanowiących główne źródło zaopatrzenia mózgu), zmiany zwyrodnieniowe w małych naczyniach mózgowych, zatory, czyli przemieszczone skrzepliny powstające w jednym obszarze (najczęściej w lewym przedsionku w przebiegu migotania przedsionków), niesione z prądem krwi do naczyń mózgowych i zatykające ich światło, układowe zapalenia naczyń, zapalenia wsierdzia, cukrzyca, hipercholesterolemia, mała aktywność fizyczna, palenie papierosów. Mikrotętniaki, tętniaki (czyli patologiczne poszerzenia i osłabienia ścian w obrębie naczyń krwionośnych) i nadciśnienie tętnicze, najczęściej stwarzają ryzyko udarów krwotocznych. Udar niedokrwienny może być nie tylko pochodzenia tętniczego, ale również żylnego. Udary żylne stanowią mniej niż 1% przypadków udarów mózgu, a przyczynia się do nich zakrzepica żył mózgu lub zatok żylnych opony twardej. Szybko jednak obszary te ulegają wtórnemu ukrwotocznieniu. Zobacz film: Skąd się bierze udar? Źródło: 36,6 Objawy udaru niedokrwiennego Objawy udaru niedokrwiennego mózgu zależą od lokalizacji ogniska udarowego. Należy tu zwrócić uwagę na to, że nerwy ruchowe czy czuciowe po wyjściu z ośrodkowego układu nerwowego krzyżują się. Wobec tego w przypadku udaru prawostronnego, objawy będą dotyczyły lewej połowy ciała, a na skutek udaru lewostronnego, objawy pojawią się po prawej stronie ciała. Inaczej jest, jeśli chodzi o nerwy czaszkowe, nerw okoruchowy pozwalający np. na ruchy gałką oczną, nerw trójdzielny zaopatrujący ruchowo i czuciowo twarz. Nie ulegają one skrzyżowaniu, w związku z tym zaburzenia w zakresie ich unerwienia są jednoimienne, czyli po tej stronie, po której doszło do udaru. Może też dojść do udaru w obrębie pnia mózgu czy móżdżku. Objawy mogą być następujące: niedowład lub zaburzenia czucia w obrębie twarzy i kończyn, niedowład połowiczy lub połowicze zaburzenia czucia, niedowidzenie połowicze, problem z mową. Stan chorego pod kątem neurologicznym może ulegać gwałtownym zmianom. Część chorych z udarem niedokrwiennym po krótkim czasie doznaje ponownego udaru w wyniku zajęcia kolejnych naczyń mózgowych i wtedy objawy mogą się nasilić. Często pierwsze objawy, ból głowy czy zawroty, mogą być przez chorego zlekceważone. Dopiero poważniejsze zaburzenia neurologiczne skłaniają go do konsultacji lekarskiej. U ponad połowy chorych z rozpoznanym w tomografii komputerowej udarem niedokrwiennym miało najprawdopodobniej mikroudar (przemijające niedokrwienie) lub niewielkie niedokrwienie przed zasadniczym udarem. Skąd się bierze przemijające niedokrwienie mózgu? Dowiesz się tego z naszego filmu Zobacz film: Przemijające niedokrwienie mózgu. Źródło: 36,6. Leczenie udaru niedokrwiennego Udar niedokrwienny jest stanem zagrożenia życia, w związku z tym wymaga natychmiastowego leczenia w warunkach szpitalnych. Jeśli osoba w naszym otoczeniu nagle zaczyna niewyraźnie mówić, pojawia się asymetria jej ruchów mimicznych lub zgłasza zaburzenia ruchowe w obrębie kończyn, wtedy natychmiast należy wezwać pogotowie. Rehabilitacja ma zasadnicze znaczenie dla przywrócenia funkcji mózgu. Najlepiej, jeśli wdrażana jest w pierwszych dniach po incydencie udarowym. Początkowo odbywa się na szpitalnych oddziałach udarowych, później w wyspecjalizowanych ośrodkach dziennych. Rehabilitacja dostosowywana jest do rodzaju zaburzeń ruchowych czy zaburzeń mowy. Powikłania udaru niedokrwiennego Udar niedokrwienny może pociągać za sobą liczne skutki: obrzęk mózgu, napady padaczkowe, zakażenia układowe u pacjentów w ciężkim stanie ze znacznymi niedowładami, odleżyny, bóle i kurcze mięśni, niedożywienie, depresja i inne zaburzenia emocjonalne. Zobacz film: Budowa mózgu. Źródło: 36,6} ^{Kardynała Stefana Wyszyńskiego, dr Michał Karliński, II Klinika Neurologiczna, Instytut Psychiatrii i Neurologii. Udary mózgu na całym świecie zaliczane są do chorób, które powodują wysoką śmiertelność. Zgodnie z danymi NFZ od początku stycznia do lipca na udar mózgu zachorowało 50 585 osób. W 2019 roku było 54 520 pacjentów.}

Trzy lata temu Jacek Rozenek doznał rozległego udaru. Otarł się o śmierć, był sparaliżowany. Jak pomagała mu Małgorzata Rozenek? "Małgorzata ma teraz swoje życie, a ja mam swoje". Udar, jaki Jacek Rozenek, aktor "Barw szczęścia", przeszedł w 2019 roku i jego konsekwencje, o których pisze w opublikowanej w czerwcu książce „Padnij! Powstań! Życie po udarze”, były dla niego czasem największej próby. To, że dziś mówi, porusza się, a nawet jest w lepszej formie, niż kiedyś, zawdzięcza morderczym, wielogodzinnym ćwiczeniom, jakie robił codziennie przez lata. W szpitalu doznał zderzenia z rzeczywistością - lekarze traktowali go instrumentalnie. Ale najgorsze było to, że został sam - siłę, by przetrwać i wrócić do zdrowia, musiał znaleźć w sobie. Jak Małgorzata Rozenek wspierała Jacka Rozenka po udarze? Przed udarem Jacek Rozenek był okazem zdrowia - był w świetnej formie, trenował, znakomicie się czuł. Atak przyszedł niespodziewanie i wywrócił jego życie do góry nogami. Kiedy Rozenek trafił do szpitala, lekarze byli pewni, że umrze i wezwali najbliższych, by go pożegnali. W tym gronie nie zabrakło byłej żony Małgorzaty Rozenek-Majdan: Przyjechała się ze mną pożegnać, później raz odwiedziła mnie z naszymi synami, kiedy nie umarłem i byłem w szpitalu, a trzeci raz się widzieliśmy, kiedy przepisywałem na nią mieszkanie. Była bardzo zajęta. Ale fajnie, że się zjawiła z chłopcami. I że nie żądała ode mnie pieniędzy na dzieci, kiedy nie mogłem pracować i nie zarabiałem. Bardzo to doceniam. Także to, że pokazała moją książkę na swoim Instagramie. Nie rozmawiałem z nią o tym wcześniej. Byłem bardzo miło zaskoczony, bo Małgorzata ma teraz swoje życie, a ja mam swoje. Nie ingerujemy w swoje sprawy i tak jest OK. Aktor spędził półtora miesiąca na OIOM-ie i usłyszał, że będzie sparaliżowany. Przed udarem prowadził dużo szkoleń dla lekarzy, w których mówił im, jak powinni się zachowywać w stosunku do pacjentów. W szpitalu zetknął się ze smutną rzeczywistością polskiego NFZ: „Ich zachowanie w szpitalu stanowiło skrajną antytezę moich szkoleń. To było instrumentalne traktowanie człowieka. Są lekarze wspaniali i tacy, którzy do niczego się nie nadają. Nawet mi ich szkoda, bo wykonują zawód, którego nie powinni wykonywać”, powiedział nam z goryczą Jacek Rozenek. Artur Barbarowski Ciężka choroba nie zmusiła go do przewartościowania życia, chociaż codziennie doskwierała mu samotność: Po wyjściu ze szpitala pojechałem do domu i byłem kompletnie sam przez pierwsze trzy dni. Miałem sparaliżowaną całą prawą stronę ciała, więc nie jadłem. (…) Przez trzy lata walki o życie, a potem o powrót do zdrowia, byłem całkiem sam - zwierzył się nam Jacek Rozenek. Aktor wykorzystał wszystkie swoje oszczędności na rehabilitację. A te się szybko skończyły, ponieważ, oczywiście, nie mógł grać, a więc i zarabiać. Nie miał pieniędzy nawet na konsultację medyczną: Nie widziałem lekarza od półtora roku. Nie powinno tak być, ale przez ten czas nie mogłem sobie pozwolić finansowo na lekarza. Teraz już mam odpowiednie zasoby, więc pójdę - powiedział „Party” aktor. Poruszający wywiad z Jackiem Rozenkiem w nowym "Party"! Już w sprzedaży.

. 458 391 326 225 336 45 44 439

udar mózgu kiedy wraca mowa